Báo động toàn cầu vì Trung Quốc siết chặt xuất khẩu khoáng sản quan trọng

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu phụ thuộc nhiều vào chuỗi cung ứng khoáng sản, việc Trung Quốc siết chặt xuất khẩu khoáng sản quan trọng đang trở thành mối lo ngại lớn. Động thái này không chỉ ảnh hưởng đến ngành công nghiệp ô tô, hàng không, bán dẫn mà còn tạo ra làn sóng phản ứng mạnh mẽ từ các quốc gia phát triển, buộc họ phải tìm giải pháp thay thế khẩn cấp.

1. Xuất khẩu khoáng sản quan trọng của Trung Quốc và tác động toàn cầu

Tháng 4 vừa qua, Trung Quốc bất ngờ áp lệnh cấm xuất khẩu khoáng sản quan trọng như đất hiếm và nam châm vĩnh cửu, nhằm đáp trả các biện pháp thuế quan từ Mỹ. Đây được xem là “đòn bẩy” lớn của Bắc Kinh trong căng thẳng thương mại, nhưng cũng gây ra sự đảo lộn nghiêm trọng cho chuỗi cung ứng toàn cầu.

Xuất khẩu khoáng sản vào Trung Quốc đem đến ảnh hưởng toàn cầu

Tại nhiều cảng biển Trung Quốc, hàng loạt lô hàng chứa đất hiếm bị tạm dừng thông quan để chờ cấp phép, khiến hoạt động sản xuất ô tô điện, thiết bị hàng không vũ trụ, robot và thậm chí là các dự án quốc phòng ở Mỹ, châu Âu, Ấn Độ đều bị gián đoạn.

2. Ngành ô tô chịu ảnh hưởng nặng nề từ xuất khẩu khoáng sản quan trọng

Theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Đức, việc thiếu hụt nam châm đất hiếm và các nguyên tố quan trọng có thể khiến nhiều dây chuyền sản xuất buộc phải tạm ngừng. Ngành xe điện Ấn Độ, trong đó có Bajaj Auto, cũng cảnh báo rủi ro đình trệ sản xuất nếu tình trạng gián đoạn nguồn cung từ Trung Quốc tiếp diễn.

Không chỉ ô tô, các ngành sản xuất chip bán dẫn, hàng không vũ trụ và năng lượng tái tạo cũng phụ thuộc lớn vào nguồn cung khoáng sản này. Nhiều doanh nghiệp tại Mỹ, Nhật Bản và châu Âu đang gấp rút tìm phương án thay thế, trong đó có kế hoạch tăng cường khai thác trong nước hoặc hợp tác với các đối tác khác ngoài Trung Quốc.

3. Cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam khi xuất khẩu khoáng sản quan trọng bị siết

Dù mang lại rủi ro lớn cho chuỗi cung ứng, việc Trung Quốc thắt chặt xuất khẩu khoáng sản quan trọng cũng mở ra cơ hội mới cho các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam. Với tiềm năng khai thác khoáng sản đa dạng, Việt Nam có thể trở thành điểm đến thay thế trong chiến lược đảm bảo nguồn cung lâu dài của các tập đoàn quốc tế.

Nam châm điện TTVM được sử dụng để lọc sắt trong ngành khai khoáng

Trong tiến trình này, vai trò của các doanh nghiệp công nghiệp phụ trợ trong nước là rất quan trọng. Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Vật tư Máy móc T&T hiện đang cung cấp nhiều giải pháp như băng tải cao su Heesung, thiết bị lọc tách sắt TTVM và máy sàng rung công nghiệp – những thiết bị giúp ngành khai thác khoáng sản nâng cao năng lực sản xuất, tối ưu quy trình và đảm bảo chất lượng sản phẩm. Điều này có thể góp phần giúp Việt Nam tăng sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Trong ngắn hạn, việc Trung Quốc siết xuất khẩu khoáng sản quan trọng có thể gây xáo trộn lớn cho kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, về lâu dài, đây là động lực để các quốc gia tái cấu trúc chuỗi cung ứng, đa dạng hóa nguồn cung và đầu tư mạnh mẽ hơn vào công nghệ khai thác, chế biến.

Diễn biến mới từ Trung Quốc đã cho thấy tầm quan trọng chiến lược của xuất khẩu khoáng sản quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu. Thách thức này đồng thời cũng là cơ hội để các quốc gia, trong đó có Việt Nam, nâng cao vai trò trên bản đồ cung ứng thế giới thông qua đầu tư công nghệ và mở rộng hợp tác quốc tế.

Nguồn: Tạp chí Kinh tế Việt Nam