Ứng dụng công nghệ trong sản xuất gốm sứ Bát Tràng: Cơ hội và thách thức mới cho làng nghề truyền thống

Trong bối cảnh công nghiệp hóa ngày càng phát triển, việc ứng dụng công nghệ trong sản xuất gốm sứ đang trở thành xu hướng tất yếu tại nhiều làng nghề truyền thống, đặc biệt là Bát Tràng – cái nôi của gốm sứ Việt Nam. Từ quá trình nung, tạo hình đến thiết kế mẫu mã, công nghệ hiện đại không chỉ nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm mà còn mở ra cơ hội phát triển bền vững cho làng nghề trong thời đại mới.

1. Những lợi ích nổi bật khi ứng dụng công nghệ trong sản xuất gốm sứ

Việc đưa công nghệ hiện đại vào sản xuất gốm sứ đã mang lại những thay đổi rõ rệt cho làng nghề Bát Tràng. Một trong những bước tiến đáng kể là việc thay thế lò nung than, củi truyền thống bằng lò gas và lò điện. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm nhiên liệu, giảm ô nhiễm môi trường mà còn tăng tính chính xác trong kiểm soát nhiệt độ nung – yếu tố then chốt ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.

Ngoài ra, các nghệ nhân còn sử dụng các ứng dụng điện thoại để theo dõi, điều chỉnh nhiệt độ lò từ xa, cài đặt chế độ nung phù hợp với từng loại sản phẩm. Nhờ đó, thời gian sản xuất giảm đáng kể – từ 10-15 ngày xuống chỉ còn 2 – 3 ngày, hiệu suất lao động được cải thiện vượt bậc.

2. Ứng dụng công nghệ trong sản xuất gốm sứ giúp đa dạng hóa thiết kế

Một lợi thế khác khi áp dụng công nghệ trong sản xuất gốm sứ là sự đổi mới trong khâu thiết kế sản phẩm. Các nghệ nhân Bát Tràng đang tận dụng các phần mềm như AutoCAD, SketchUp để tạo ra những thiết kế 3D trực quan, mang tính thẩm mỹ cao và có thể điều chỉnh nhanh chóng theo yêu cầu khách hàng. Trí tuệ nhân tạo và thiết kế số không chỉ giảm sai sót, tiết kiệm thời gian tạo mẫu mà còn giúp sản phẩm bắt kịp xu hướng tiêu dùng hiện đại.

Ứng dụng công nghệ trong sản xuất gốm sứ đang được các doanh nghiệp chú trọng

Khách hàng giờ đây có thể duyệt mẫu sản phẩm thông qua bản vẽ 3D trước khi đưa vào sản xuất, tạo điều kiện thuận lợi cho việc cá nhân hóa thiết kế mà vẫn duy trì được nét đặc trưng của gốm Bát Tràng.

3. Cần hài hòa giữa truyền thống và ứng dụng công nghệ trong sản xuất gốm sứ

Tuy mang lại nhiều lợi ích, nhưng ứng dụng công nghệ cũng đặt ra nỗi lo rằng tính cá nhân và giá trị thủ công có thể bị lu mờ. Tuy nhiên, phần lớn nghệ nhân Bát Tràng lại cho rằng công nghệ là công cụ hỗ trợ đắc lực chứ không thay thế hoàn toàn bàn tay người thợ. Sự kết hợp giữa kỹ thuật truyền thống và công nghệ hiện đại đang là hướng đi chủ đạo – giữ hồn cốt làng nghề trong khi vẫn đáp ứng yêu cầu sản xuất công nghiệp và thị trường quốc tế.

4. Thách thức khi ứng dụng công nghệ trong sản xuất gốm sứ: vốn đầu tư và đào tạo nhân lực

Chi phí đầu tư ban đầu cho công nghệ như lò nung hiện đại, phần mềm thiết kế hay máy móc hỗ trợ là rào cản lớn với các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ. Ngoài ra, để làm chủ công nghệ, người thợ cần được đào tạo bài bản – điều không dễ dàng với nhiều nghệ nhân lớn tuổi vốn quen với phương thức thủ công.

Để giải quyết vấn đề này, chính quyền địa phương và các tổ chức liên kết đang đẩy mạnh công tác tập huấn, đào tạo nghề và công nghệ cho các nghệ nhân, phối hợp cùng các trường đại học chuyên ngành nhằm thúc đẩy sự chuyển đổi số trong làng nghề một cách bền vững và phù hợp.

Nam châm thanh TTVM là sản phẩm chuyên sử dụng trong ngành gốm sứ

Là đơn vị tiên phong trong cung cấp thiết bị, vật tư ngành công nghiệp, T&T tự hào đồng hành cùng các cơ sở sản xuất gốm sứ trong quá trình hiện đại hóa. Với hơn 16 năm kinh nghiệm, T&T mang đến các giải pháp giúp tối ưu dây chuyền sản xuất như:

• Băng tải cao su Heesung – vận chuyển nguyên liệu, bán thành phẩm nhanh chóng, hiệu quả
• Thiết bị lọc tách sắt TTVM – loại bỏ tạp chất kim loại, đảm bảo độ tinh khiết cho nguyên liệu
• Máy sàng rung TTVM – hỗ trợ phân loại và xử lý nguyên liệu đồng đều, nâng cao chất lượng sản phẩm

Các sản phẩm của T&T không chỉ giúp giảm chi phí nhân công mà còn nâng cao độ chính xác và tự động hóa trong sản xuất – yếu tố then chốt để cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước.

Ứng dụng công nghệ trong sản xuất gốm sứ không chỉ giúp nâng cao hiệu suất và chất lượng mà còn là chìa khóa để Bát Tràng và các làng nghề truyền thống khác hội nhập, phát triển bền vững. Tuy nhiên, để công nghệ thực sự trở thành “cánh tay nối dài” cho người nghệ nhân, cần có chiến lược đầu tư bài bản, đào tạo nhân lực và duy trì bản sắc truyền thống. Với sự đồng hành từ các đơn vị như T&T, quá trình chuyển đổi này chắc chắn sẽ thuận lợi và thành công hơn.

Nguồn: Báo Quân đội nhân dân